- Жамсаран Доржиевич, өөр тухайгаа хөөрыт даа.
- Би 1989 ондо Алхана нютагта түрэhэнби. Нютагайнгаа дунда hургуули дүүргээд, Yбэр Байгалай гүрэнэй университедтэ hуража, 2013 ондо ОБЖ-гэй багшын мэргэжэлтэй болооб. Тиигээд Шэтэ хотодо нэгэ жэл багшалааб. Мүнөө Шэтын «Ростелеком» эмхидэ хүдэлнэб. Гид-экскурсоводоор 8-дахи жэлээ хүдэлжэ байнаб, аяншалгын-амаралгын хаhын эхилхэдэ, июниин эхинhээ октябрь hарын эхин болотор Алханада ажалладагби.
- Гидэй ажал юугээр hайшаагдааб?
- Би hургуулида hуража байхадаа, хада уулаар ябалгаар, аяншалгаар hонирходог hэм. Намда буддын шажан, хада уула, ой тайга, байгаали ехэ дүтэ юм. Тиигээд эдэ hонирхолнуудни гидэй ажалтай нэгэдээ. Багаhаа хойшомнай үбгэд, хүгшэд, аба эжы энэ нангин газар тухай олон hонин домогуудые хөөрэжэ, байгаалида гамтайгаар хандаха тухай ойлгуулдаг бэлэй. Урдань колхозой байха үедэ би хони хайшалаанда нооhо зөөгшөөр, илгагшаар ажалладаг hэм. Энэ кампаниин hүүлээр ажалтадые тусхай машинаар Алхана абаашажа, хоёр үдэрөөр амаруулдаг заншалтай hэн, гоё саг байгаа.
- Багшын мэргэжэлтнай гидэй ажалда туhатай гү?
- Ехэ туhатай. Юуб гэхэдэ, университедтэ тамирай, аяншалгын сугларалга ходо үнгэргэгдэдэг hэн. Тэндэ бидэ, оюутад, дадалтай боложо, аюулгүй байдал тухай hайн мэдэсэтэй болодог hэмди. Амиды үлэхэ, ой тайга соо зүгөө алдахагүй, түрүүшын эмнэлгын туhаламжа хүргэхэ тухай шудалдаг байгаабди. Тиихэдэ Алхана олон үхибүүд ерэдэг, тэдэнтэй hайнаар, зохидоор хөөрэлдэхэ хэрэгтэй, бүлэгүүдые зүбөөр эмхидхэхэнь шухала.
- Олон тээhээ хүн зон ерэдэг болоhон бэзэ?
- Тиимэ. Бүхы манай Ород гүрэнhөө, Европоhоо аяншалдаг юм. Европодо буддын шажан ехэ дэлгэрэнги болоо. Һүүлшын хоёр жэл, пандемиин үедэ хари гүрэнүүдhээ хүнүүд үсөөн ябаа, зарим тээ хилэ хаалтатай байгаа. Германи, Польшо, Франци, Латви, Хитад, Монгол гүрэнүүдһээ ерэдэг. Германиhаа 2018 ондо геолог-оюутад эрдэм шэнжэлэлгэ хэжэ ерээ hэн, юуб гэхэдэ Алханамнай буддын шажанай нангин шүтөөнтэй газарhаа гадна, энэ hүнэhэн вулкан болоно гэжэ мэдээжэ.
Тиигээд Алхана бүришье холо ойрын эрдэмтэдэй hонирхол татадаг.
2017 ондо Польшоhоо, хүн үнэншэдэггүй, католик шажанай хорёод эхэнэр hүзэгшэд (католические монашки) аяншалаа hэн. Франциhаа буддын шажанай шүтөөнтэй хоёр эхэнэрнүүд ябаа. Хитадай Шэнэхээнэй буряадууд жэл бүхэндэ олоор ерэдэг.
- Та хари хэлэнүүдые мэдэдэг гүт?
- Yгы, мэдэхэгүйб, ехэнхидээ ород хэлэтэй хүнүүд ерэдэг, тон мэдэхэгүй байбал, оршуулагшадтай ябадаг.
- Yдэр бүри хада уула гарахадаа эсэхээр гү?
- Аяншалгын хаhын эхиндэ эсэхээр байдаг, тиигэхэгүйн тула бэеэ hорихо хэрэгтэй. Ганса салин хүлhэн тухай hанажа ажаллахада, эсэхээр аабза, харин аяншалагшадта баяр хүргэнэб, hонин мэдээсэл үгэнэб, хүн зониие гэгээрүүлнэб гэжэ бодоод ябахадаа, экскурсовод эсэдэггүй гэжэ тэмдэглэмээр. Дулаан байхада, Алханаhаа үдэр бүри шоссейнэ велосипедээр Алханын аршаан ошодогби, энэ хадаа 16 км юм.
- Гид ямар байха ёhотойб?
- Экскурсовод заабол түрэл арадайнгаа ажабайдал, соёл, ёhо заншал, түүхэ, хизаар орон, ургамал, амитад тушаа hайн мэдэсэтэй байха ёhотой. Буддын шажан тухай ехэ гүнзэгыгөөр хөөрэдэггүйбди, хорюултай, юундэб гэхэдэ, бидэ ламанар бэшэбди. Бурхан багшын шажанай тон гол түлэб тухайнь мэдээсэдэгбди, гүнзэгыгөөр шэнжэлхэ хүсэлтэй зон ламанарта, хубарагуудта хандадаг. Аяншалагшадай hонирхол татажа, зохидоор, сэдьхэл хүдэлгэмөөр мэдээсэхэ гээшэ шухала. Эндэ аяншалһан зоной баяртай, сэдьхэлэй хананги байхын тула оролдодогбди.
- Баярлаа.
Цымжидма ДОЛГОРОВА.
