Интернедэй уужам замаар...
«Би пенсиһээ хүүгэдэйнгээ интернет ходо түлэдэг һэм. Пенсишье бага, хиидэ мүнгэн хаягдана, бэшэ түлэхөө болёоб гэбэб. Тиихэдэм хүүгэдни 2011 оной декабриин 11-дэ намайе интернедэй уужам зайтай танилсуулжа, энэ үдэр бүхы наһандам хадуугдаа бэлэй. Интернет гээшэ олигой һонин юумэн байбал, үхибүүдни үнинэй уулзаагүй нүхэдыем, хоморой, олдодоггүй номуудыем тэрэ дары оложо үгөө һэн. Тэрэ гэһээр социальна сеть гээшэһээ таһархаяа болёоб. Минии наһанда компьютерта һурахань хүндэшэг байгаа, «а» үзэг зүүн тээһээ 5-дахи кнопко гэхэһээ эхилжэ һураа һэм. Мүнөө һанахадам, энеэдэтэйшье шэнги», - гэжэ Намжилма Бальжинимаева хөөрэнэ. Тиигэжэ дуратай совет фильмүүдые харадаг, ёһо заншал, соёл, түүхэ тухай статьянуудые уншадаг болоо. Фейсбугта Бальжинима хүбүүнтэеэ өөрын хуудаһа нээгээ, удаань «Мүнгэн тобшо» сайт байгуулаа, тэрэ дороо ганса Россида бэшэ, бүхы дэлхэйгээр нүхэдтэй болоо, суахили хэлэн дээрэшье бэшэгүүд ерэжэ эхилээ.
Интернедэй туһаар буряад хэлэ, ёһо заншал, соёл урагшань түлхихэ ажал бүри эрхимээр хэхэ арга мүнөө бии болоо гээшэ ааб даа. «Хүн зон намайе танидаг, үйлсэдэ мэндэшэлдэг, энэ гоёл даа! Монголой «Бага Алтарганада» Дашбалбар хото ошоод, эдеэнэй газарта сай гудамхижа, эндэ намайе хэн мэдэхэнь даа гэһэн һанаатай һуубаб. Теэд һубарилдаһаар, залуу, наһатайшье зон намда дүтэлжэ мэндэшэлээд, «бидэ фейсбугаар нүхэдбди» гэжэ хэлээ һэн. Намда ехэ хүлеэгдээгүй, һонин байгаа. Нээрээшье, харахадам, Монголдо сайтдамни олон хүн ородог, уншадаг. Тэдээнтэй харилсажа, би монгол хэлэ ойлгодог, хөөрэлдэдэг болоо һэнби».
Блогер-хүгшэн гээд суутай
Буряадай мэдээжэ поэтессэ Цырендулма Дондогойн ойн баярта Эгэтын адагта һуужа байхадам, сурбалжалагша Жанна Дымчикова иигэжэ хөөрэбэ: «Маанадай хоорондо өөрын һонин сайттай, элдэб хари гүрэнүүдэй, аяар Испаниин, Мальдивыншье зоноор харилсажа байдаг нүхэдтэй хүн байна». Ямар һонин хүн бэ, энээнтэй танилсадаг һаа гэжэ һанажа байгааб. Харин саашань үргэлжэлүүлхэдээ, «Энэ хадаа буряадай суута блогер Намжилма Нанзатовна Бальжинимаева, танда үгэ үгтэнэ», - гэбэ гээшэ. «Тиихэдэ би иимэ үгэ дуулаашьегүй, үшөө блогер хаб гэжэ мэдээ һэм», - гээд мүнөө Намжилма Нанзатовна энеэнэ.
«Буряад үнэн» болон «Толон» газетэнүүдтэй олон жэлэй туршада харилсадаг, ёһо заншал, буряад хэлэеэ зандань үлөөхэ гэһэн орёо асуудалнуудаар бэшэдэг, блог соогоо эдэ сэдэбүүдээр хүдэлдэг юм. Ууган буряад хэлэнэйнгээ баялигые дүүрэн хэрэглэжэ хүдэлхэдэнь, жэл үнгэрһэнэй удаа infpol.ru. газетын сайт буряад хэлэн дээрэ ябуулдаг блогер болохыень уриһан юм. «2012 оной эсэстэ юртэмсэ һалахань гэжэ хөөрсэгэнөөнэй үедэ хуби заяандам шэнэ амисхалтай ажабайдал эхилээ һэн», - гэжэ Намжилма эгэшэ хөөрэнэ.
Амжалтанууд
Намжилма Нанзатовна сайтаяа һонин статьянуудаар болон видео-зураглалнуудаар дүүргэдэг, элдэб интернет-конкурснуудые үнгэргэдэг юм. Саашань ажалаа үргэлжэлүүлһээр, 2013 ондо Буряад Уласай түрүүшын «BAIKАLWEB» конкурсдо «Лучший блог в социальной сети или на собственной платформе» янзада лауреат болоо һэн. Тиихэдээ фейс-бугта «Будамшуу» болон «Мүнгэн тобшо» блогуудые харуулаа, һүүлдэнь тэдэнээ «Мүнгэн тобшо 3D» сайт болгоһон. Намжилма Нанзатовна 2014 ондо нэгэ доро Буряад Уласай 2 мүрысөөндэ – буряад хэлэ дэмжэлгээр грантын фестивальда болон «BAIKALWEB» конкурсдо илагша боложо тодороо бэлэй. «Тиихэдээ түрүүшынгээ 50 мянган түхэригэй грантда хүртэжэ, ноутбук, фотоаппарат – ажалдаа тон хэрэгтэй хэрэгсэлнүүдые абажа, хүүгэдэй компьютер сүлөөлхыень хүлеэжэ байхагүй, дуратай сагтаа хүдэлхэ аргатай болоо һэм», - гэжэ хөөрэнэ. Намжилма Нанзатовнагай «Мүнгэн тобшо» сайт Буряад Уласые интернедэй замбуулин тон һайнаар харуулһан түһөө түсэбүүдэй эрхимэй эрхим гэжэ баталагдаһан байна. 2016 ондо «Мүнгэн тобшо» сайтдань «Минии уг гарбал» гэһэн түһөө түсэб эхи абажа, 2 жэлэй туршада үнгэргэгдэхэдэнь, буряадуудай ажаһуудаг нютагуудай 1-дэхиһээ 11-дэхи класс болотор һурагшад хабаадаа һэн. Энэ ажалыень Буряад Уласай правительство грантаар дэмжээ, 2 дахин жэлэй 100000 мянган түхэриг үгтэжэ, хүүгэдэй шагналда ошоо бэлэй. Хамтадаа 36 хүүгэд шангай һууринуудта гараа. «Алтаргана-2016» фестивалиин «Алтан саг» гэһэн сурбалжалагшадай конкурсдо илаа һэн. Тиихэдэ ВАРК-ын түрүүлэгшэ ябаһан Владимир Булдаев Намжилма Бальжинимаевада «За выдающиеся заслуги перед бурятским народом» медаль барюулаа бэлэй. Удаадахи, 2018 оной «Алтаргана» нааданда «Буряад хэлэн дээрэ эрхим ном. Хүүгэдэй зохёол» конкурсдо Н.Нанзатовна «Минии уг гарбал» номоороо 1-дэхи шатын лауреадай дипломоор шагнагдаһан юм.
үдэр һүнигүй ажалтай
«Сайт гээшые ургамал мэтэ тариха, уһалха, нарай үхибүүн шэнгеэр ходо ажаллаха хэрэгтэй. Саг үргэлжэ хүдэлхэ, ходо һайн, һонин материалнуудые табижа байгаагүй һааш, уншагшад орохогүй ха юм», - гэһэн һанамжануудаараа Намжилма эгэшэ хубаалдана.
Монголдо «Алтан гадас» гэжэ дэлхэй дээрэхи бүхы монголшуудай судлалай (академи) сэтгүүл гаргадаг. Монголой ехэ университедэй сурбалжалагшадай факультедэй декан Мягмад Сүрэнэй Одмандахтай 2 сэтгүүл ябуулдаг - тэрэнь монгол судлал, харин Намжилма Нанзатовна - буряад хэлэн дээрэ.
Буряад Уласай Ново-Селенгинскын декабристнуудай музейдэ «Я в гости к Пушкину спешу» гэһэн поэдэй 220 жэлэй ойдо зорюулагдаһан конкурс үнгэргэгдөө. Хабаадагшад 10-һаа дээшэ наһанай 3 хэмжүүртэ А.С.Пушкинай шүлэгүүдые, али номһоо хэһэгүүдые ород, буряад хэлэнүүд дээрэ уншаа. Буряад хэлэн дээрэ шүлэгүүдые эрхимээр уншаһан зондо Сэлэнгын аймагай толгойлогшо Станислав Гармаевай тусхай 3 шан тогтоогдоо. Тиихэдэ хабаадагшадта оршуулагдаһан А.Пушкинай зохёолнууд хэрэгтэй болохо гэжэ шиидээд оложо, «Мүнгэн тобшо» сайтда табиһан байна. Конкурсын һүүлээр Жаргалантын дунда һургуулиин Номина Халзановагай эжы Намжилма эгэшэдэ: «Басагамнай сайтһаатнай шүлэг сээжэлдэжэ, шагналда хүртөө, танда баярые хүргэнэбди», - гэжэ хонходоо юм. Мүнөө сайтда олоной һонирхол татадаг Цэдэн Галсановай оршуулһан «Сибирь тээшэ» шүлэг дурадхая.
Сибириин уурхайн гүн соогуур
Сэдьхэлдээ омогтой
тэсэгты.
Хосорхогүйл уйтай
ажалтнай,
Холын үндэр бодолтнай.
Газар дорохи найдалнууд
Гай уршагай эгэшэшье һаа,
Зосоотнай баяр түрэхэл,
Зориһон сагтнай ерэхэл:
Сүл каторгын нүхэндэ
Сүлөөтэ дуунайм хүрэһэндли,
Хаалта дабан,
танай зүрхэндэ
Хани дуранууднай хүрэхэл.
Түмэр гэнжэнүүд таһаржа,
Түрмэ шоронууд бутаржа,
Эрхэ сүлөө баярлан угтахал,
Эльгэн аха дүүнэртнай.
