Тариин нуурай хүбѳѳ захаарынь үе үеһѳѳ эндэ тэндэ үбэлжѳѳн зуһаланда, хабаржаан намаржаанда нүүжэ, амгалан тайбан һуудаг малша арад зон байгаа. Эндэ һуудаг үбгэн хүгшэн хоёр наһажаал болоод, хүбүү түрэжэ, Наһан гэжэ нэрэ хайрлаба. Гурбуулаа һааха үнеэтэй, һамнаха хони ямаатай, унажа ябаха агта хүлэгтэйхэн аза жаргалтай амидаржа һууһан гэхэ.
   Хүбүүниинь найматай болоод, гэнтэ ехээр халууржа, ехэтэ мэгдэхээбэ. Боро аргаар аргалуулхадань, туһа болоогүй, доройтоһоор доройтоходонь, хоёр бууралай сэдьхэлынь гашуудаба. Холо ойгуур ябажа, эмшэ домшоһоо эм залаба, үзэлшэн харалшан, бѳѳ удаганиие залажа үзүүлхэдэнь, эгээл нэгэ хэбтээ байжа, үбшэниинь элиржэ заһараагүй. Тиихэдэнь үбгэн, хүгшэншье хүйтэн мүльһэ амандаа залгиһан шэнги хүбүүнтэеэ адли эдеэ уһанһаашье холодожо, нойршье хүрэнэгүй, хайрлана, зобоно. Нэгэ мэргэн хүниие хэлэхэдэнь, иигэжэ айладхаба: «Энэ хүбүүе эдэгээхэ гээ һаа, ёло шубуунай бааһан, янгир ямаанай эбэр, эмэ инзаганай эльгэн, уһанай шубуунай шүлэн - эдэ бүгэдые олоо һаатнай, үбшэниинь буужа эдэгэхэнь магад». Үбгэн хүгшэн хоёрто энэ хоморой юумэ олохонь бэрхэдэжэ, гараа нюхажа, арга мухардаба.
   Үбгэнэй нэгэ үдэр нуурай хүбѳѳгѳѳр малаа эрьежэ ябахадань, нуурай мүльһэтэй шабарай дунда хун шубуун хэбтээд, ехэл муу дүрэтэй, даляа дальбылгаад набтайжа, хүниие харан болин, аманиинь ангайжа, нилдагар шүлһэниинь гоожоно. Үбгэн үбдэглѳѳд, хормойгоо дэлгээд, хун шубууе дүмүүхэнээр абажа хормойлоод, арай гэжэ мориндоо мордоод, гэртээ ерэбэ. Гэртээ ороод, «Хүгшэн, алтан аманда ѳѳрѳѳ ерэнэ гэлсэгшэ, уһанай амитан ѳѳрѳѳ олдобо ха даа», - гээш һаа, «Хѳѳрхэй, энэ амитан хүбүүнтэйм адли үбшэн тахал хүрэһэн халуун голтой амитан зобожо байна дээ. Яажа энээниие хахаһан дээрэнь шаажа, хазайһан дээрэнь түлхихэ гээшэбибди? Нэгэ халуун ами үгы хэжэ, нүгѳѳ халуун ами абархань нүгэл бэшэ юм гү, дэмыл юм. Үйлэнь үйлѳѳ дааха байхадаа, хүбүүмни гайгүй болохо байхадаа, бүл хизааргүй нүгэл хэе», - гээд, шубуугаа хойморой шэрдэг дээрэ табиба.
   Хүгшэниинь үнэнһѳѳ хайрлажа, «Энэ шубуунай түрэһэн үлгы нютагай зон гээшэбди. Ай даа, хари нютаг халуунай орон аялжа зѳѳхэдѳѳ, гай баршадта дайралдажа, нютагаа бусаа һаам, ямарш нэгэниинь туһалжа болохо гээд наашаа жүдхэжэ, ами табин наашалһан байха даа. Үгы, юрэл тиигээд «ууһан уһан – аршаан, унаһан шорой – алтан» гэдэгые эдээн мэдэдэг байһан байха, үхэхэ болобол, энэ яһаяа, ядахадаа, түрэһэн нютагтаа хаяһуу гээд яажа шармайжа ерээ хаб дээ? Бидэ нютагай зон байхадаа, хэншье амин хүзүүень мушхажа шадахагүй. Энэ шубууе хайрлажа, хамгаалжа, тэжээгээд туршая, эдэгэхэдээш магадгүй», - гэлсэбэ.
   Иигээд үбгэн хэлэнэ: «Мэргэн багшын хэлэһээр, нэгэ ами абарха гэжэ дүрбэн ами таһалха, эмэй жор суглуулха - энэ бодолоо орхиё. Заа, энэ шубуунай табилангаар болоё. Гай зоболон табисуураар ерэжэ, найдал һүзэгѳѳр эдэгэдэг бэшэ юм гү? Үгэ мэдэхэгүй, хэлэжэ шадахагүй болоходоо, хэдыш зобожо байгаа һаа, яахынш аргагүй байна гээшэ бэзэ дээ. Хүбүүнһээм хүндэш юумэн тудажа магадгүй, бү мэдэе.
   Шубуугаа эльбэхэ гээд, хурганай хорон орохо аалам гээд аяарынь шэлжүүлжэ табиба. Хүбүүниинь үндыжэ һуугаад хэлэбэ: «Шубуу алажа, мяхаарынь хэһэн юумэ эдихэгүйб, уухашгүйб. Шубуумни, бү үхѳѳрэй, гангар-гунгар гэжэ гоёхоноор аянгалаарай, бишье үхэхэгүй байхаб. Эдэгээд, дулаан болоходо, хурьга эшэгээ адуулхабди, халтар нохойтоёо нуурта ошохобди, нугаһа, галуу үзэхэбди», - гээд уйлашаба.
   Үбгэн хүгшэн хоёр энхэржэ энхэржэ, һаатуулжа һамааруулжа: «Зүнтэй байжа болохо, ямарш мэдэлшэн үзэлшэнһѳѳ мэргэн байха, - гэлсэнэ. - Хүүгэдэй хэлэһэн дэмбэрэлтэй, мэргэн, зүйтэй байдаг ха юм. Хүбүүхэмни, шубуухаймни - булта һайн болохот даа».
   Иигэжэ хэлсээд, хойто энгэрһээ нара бороо халхалха хатаад унаһан хайлааһа бухаар шэрэжэ асараад, тэрэнээ бодхоожо, үбһэ хулһаар хушаба. Доронь онгосо шэнгеэр газар хонхойлгожо, нуурһаа боошхо боошхоор уһа зѳѳн дүүргэжэ, шубуугаа табиба.

You have no rights to post comments