- Дашицырен Балданович, иимэ үндэр хэмжээнэй мүрысөө Агада үнгэргэхэ тухай абтаһан шиидхэбэри тухай хэлэжэ үгыт.
- Буряад орон Үбэр Байгалай хизаар хоёрой Алас Дурнын федеральна тойрогой бүридэлдэ ороһоорнь, хоёр жэл болобо гээшэ. Би Буряад ороной столой теннисэй федерациин гүйсэдхэхы директор ябахадаа, Улаан-Үдэдэ Алас Дурнын шангай түлөө мүрысөө үнгэргэхэ гэжэ ажал ябуулааб. Олон нютагуудай федерацитай зүбшэн хэлсэжэ, нютагтаа хэһэн байнабди. Урда тээнь Саха-Яхад орондо үнгэргэгдэһэн байна. Байгша ондо Үбэр Байгалай хизаарта, гол түлэб, Агада столой теннисээр мүрысөө эмхидхэхэ гэжэ эртүүр ажал ябуулжа эхилээ һэмди. Нэн түрүүн Москва гаража, зүбшэл абаад, Алас Дурнын нютагуудай федерацинуудтай хэлсэжэ, Агада мүрысөө эмхидхэбэ гээшэбди. Байгал далайн үбэртэ тала нютагта үни сагһаа хойшо ажаһуудаг буряад арад тухай мүртэй дуулаашьегүй, мэдэхэшьегүй олон хүн Агыемнай ерэжэ танилсаба, хараба бшуу. Сахалин, Камчатка, Саха-Яхадһаа самолёдоор, хэдэн хоног поездоор дамжажа, олон тамиршад манай хизаар ерээ. Тойрогой тамирай таһагай хүтэлбэри, илангаяа Булат Бальжинимаев, теннисэй секциин һоригшо Любовь Дугарова ба бусад зон холын айлшадые угтаха, хонуулха ба бусад эмхидхэлэй асуудалнуудые шиидхэхэ гэжэ оролдоо.
Харгын хэр холошье һаань, ерээ. Сахалин, Владивостогто үнгэргэгдэхэдэнь, бидэ арга боломжоороо ошодогбди. Харгынь холо даа, гарша ехэтэйшье. Анхан Сибириин федеральна тойрогой байхадаа, Барнаул, Томск, Новосибирск богони саг соо ошодог байгаабди.
- Агада иимэ хэмжээнэй мүрысөөнүүдые үнгэргэхэ ашада бүхы байра байдал зохёогдонхой гээшэ гү?
- Минии танил һоригшод, тамиршадай хэлэһээр, иимэ һайнаар угтаһан газар нютагууд үсөөн. Шэтын вокзал, аэропорт дээрэ буухадань, манайхин угтажа, Агаяа асаржа, алдарта газарнуудаа харуулаа, шэрээ. Холын айлшад баяртайнууд бусаа. Хүндэмүүшэ заншалнай тойрогтомнай анхан сагһаа хойшо сахигдадаг гээшэ. «Баатар» тамирай түб соо столой теннис наадаха шэнэ столнууд, ракеткэ, шаригууд олоор абтаһан юм. Энэмнай ехэ сэнтэй тамирай хэрэгсэлнүүд болоно. Ганса шаригууд 200 түхэригтэ. Столнууд Новосибирск хотоһоо захижа асараг-даа. Таби мянган түхэригтэ байхадань хэлсэжэ, 29 мянган болотор унагаагаад абтаһан гэжэ мэдэнэб. Ракеткэшье баһал үнэтэй.
- Буряад орондо теннис наадан ехэ хүгжэнги гэжэ мэдэнэбди. Хэр бэрхэ наа-дашад ерээ гээшэб?
- Улаан-Үдэһөө гуша гаран эдир тамиршад һоригшодтоёо ерээ. Барандаа бэрхээр наададаг. Тодорхойлходо, Анита Доржиева - Якутск хотодо үнгэргэгдэһэн Алас Дурнын мүрысөөндэ можоороошье, хубиин мүрысөөндэ оройлһон басаган. Эдирхэн Батор Раднаев - тамирай талаар үндэр амжалтануудые туйлажа ябадаг хүбүүн. Хурамхаан нютагһаа уг гарбалтай Батор 1-дэхи ангиhаа столой теннисэй секцидэ ябадаг. Байгша оной январь hарада Буряад ороной бага наhанай бүлэгэй hурагшадай хоорондо мүрысөөндэ хабаадажа, алтан медальда хүртөө. Үнгэрэгшэ жэлэй ноябрь hарада Алас Дурнын федеральна тойрогой абарга болоhон байна. Анатолий Доржиев һоригшонь Баторые теннис наадуулжа һургаһан. Хүмүүжэмэлнүүдээ, тэрэ тоодо Анита басагаяа элдэб мүрысөөнүүдтэ дахуулжа, столой теннистэ дурлуулаа. Үнгэрэгшэ жэлэй зун Батор Раднаев һориг-шодтоёо Хитадай Харбин хото ошоод ерээ hэн. Тэндэ Хитадай эрхим hоригшодо заалгажа, дүй дүршэлөө дээшэлүүлээ. Батор Раднаев Анита Доржиева хоёр урагшаа hанаатай, зорилгоёо бэелүүлхые оролдодог. Столой теннисhээ гадна шатараар hонирходог юм. Тамирай янзануудаар бэеэ hорихын хажуугаар номдоо бэрхэ, багшанартаа магтаалтай ябадаг. Агын басаган Наранма Балданова хото дээрэ эрхимээр наададаг. Тамирай элүүржүүлгын түбтэ столой теннисэй секцидэ ябадаг юм. Буряад орондо Хяагтын, Хэжэнгын, Галуута нуурай, Захааминай, Хориин, Ивалгын аймагуудаар столой теннисэй секцинүүд амжалтатай ябуулагдадаг. Хүдөөгэй үхибүүд хотынхидто орходоо теннис муугаар наададаг. Оролдоод һорилгодоо ябабал, дары бэрхэ болодог.
- Дашицырен Балданович, хаража байхада, мүрысөөнүүдтэ буряад угсаата тамиршаднай бэшэндэ орходоо булюу наададаг гэжэ мэдээжэ. Энээн тушаа юун гэжэ хэлэхэбта?
- Зүб даа. Манай угсаата тамиршад богони саг соо бэрхээр наадажа һурадаг. Буряад ороной тамиршад ракеткэнүүдые гартаа барихадаа, шарик шуранаар, мэргэнээр сохидог. Эндэ теннис бэрхээр наададаг тамиршадай хабаадахада, тойрогоймнай теннисистнүүд дүй дүршэлөөр баян болоно. Олон жэлэй туршада Шэтын тамиршад манай тойрогто үнгэргэгдэhэн мүрысөөнүүдые шүүдэг һэн. Ябан ошон тойрогоймнай тамиршад шэтынхидтэ дүүрэн эсэргүүсэлтэ үгэдэг болоhон юм. Мүнөө һанахада, Орловскын тамирай hургуулиин хүмүүжэмэлнүүд, тамирай мастерта кандидадууд Наталья Илюшечкина Анастасия Мурашова хоёр бэр-хээр наадажа, дээдэ гарай тамиршад болоһон гээшэ. Эдэ хоёр басагадай, мүн Индира Гомбоева гэгшэдэй эхэнэрнүүдэй можо «Кубок Дружбы» турнирта илаhан байна. Эдэ гурбан басагадай шүүhэн мүрысөөнүүд олон юм. Зарим тэдыень нэрлэбэл, Сибириин федеральна тойрогой мүрысөөндэ паарна нааданда хоёрдохи hуури эзэлhэн байнад. Наталья Илюшечкина Россиин финальна мүрысөөндэ хабаадаhан габьяатай. Үбэр Байгалай хизаарай можын бүридэлдэ оролсожо, Сибириин федеральна тойрогой мүрысөөндэ гурбадахида гараhан байгаа. Тиихэдэ можын мүрысөө гурба дахин шүүгээ һэн.
- Мүнөөдэрэй үедэ столой теннисэй хүгжэлтэ ямар шатада байнаб?
- Минии һанамжаар, үндэр амжалтануудые туйлажа ябаһан, тойрог дотор столой тенни-сээр тамирай түрүүшын мастер болоһон Дондок Аюров, Солбон Базаров, Индира Гомбоева, Сандан Цымжиев, Денис Шойжилов, Алдар Санзаяев, Дулмажаб Базарова, Болот Жигмитов ба бусад тамиршад дунда һургуулияа дүүргэжэ, хото город ошонхой. Тэрэ үеын ошоходо, эдиршүүлэй дундаһаа бэрхэ наадашад, мүнөөдэрэй байдалаар, гаранагүй. Шэнэ халаанай урган гаратар саг хэрэгтэй. Тиибэшье багашуулай дундаһаа ерээдүй найдал түрүүлхэ тамиршад гараха бэзэ. Тамирай секцидэ һайн һоригшод хэрэгтэй. Арбаад жэлэй саада тээ һоригшод - Д.Б.Юндунов (Могойто), Т.М.Иванова (Орловск), М.Б.Норсонова (Ага), тамирай ветеранууд М.С.Архипов, Д-Н.Ж.Цыденов, Б.Ц.Гомбоев, Б.Б.Ванданов, Б.Ч.Дамдинов, Д.М.Ширабон, Б.Д.Аюшиев, В.Гурожапов, Б.Д.Дамдинов, Ш.Дылгыржапов гэгшэд хэдэн үе эдир үетэниие столой теннистэ багаhаа эльгэлүүлһэн. Тэдэнэй зариманиинь мү-нөөшье наадажа ябадаг юм.
- Һайнта даа.
Саха-Яхад ороной столой теннисэй ахалагша һоригшо Аркадий Иванов:
- Ага нютаг 17 тамиршадые абаад ерээбди. Саха-Яхадай олон аймагуудһаа теннис наададаг хүбүүд, басагадые суглуулжа, Ага түрүүшынхеэ ерэбэ гээшэбди. Хүбүүднай можоороо табадахи һуурида гараа. Тэдэнэй дунда нэрэ солотой тамиршад бии. Нэрлэбэл, Артур Кривошапкин Красноярскда үнгэргэгдэһэн Бүхэроссиин мүрысөөндэ гурбадахи һуури эзэлһэн байна. Германиин Дюссельдорф хотодо уласхоорондын мүрысөөндэ хүбүүдэй хоорондо паарна нааданда түрүүшын һуурида гараһан габьяатай. Хахаднай Нерюнгри хотодо поезддо һуужа ерээ, нүгөөдэ хахаднай Новосибирск хото хүрэтэр самолёдоор ниидээд, наашаа Шэтэ хүрэтэр поездоор ерээ. Нютагаа баһал тиигээд бусахабди. Би 62 наһатайб. Залууһаа теннис наадажа ябаһанби. Тамирай мастерта кандидадби. Нёдондо Россиин пенсионернүүдэй спартакиадада хабаадажа, 82 хүнэй дундаһаа долоодохи һуурида гараһан байнаб. Манай нютагта столой теннис хүгжэлтын замда гаранхай. Олон үхибүүд секцидэ ябажа, дүршэлтэй болоно. Һая болотор манай Яхадай тамиршад Алас Дурнын мүрысөөндэ ходо түрүүлдэг байһанаа, һүүлшын жэлдэ Буряад оронойхидто булигдадаг болообди. Ага ерэхэдэмнай, бидэниие һайнаар угтаа. МЧС-эй ба «Алтан сэргэ» буудалда байрлаабди.
Хабаровскын можын һоригшо Ольга Ри:
- Амарай мүрэнэй эрьеһээ 4 хүбүүд, басагадые абаад ерээб. Манай можын найдал Наталья Груздева – Алас Дурнын федеральна тойрогой абарга, Кристина Карась Хабаровскын хизаарай оло дахин абарга болоһон. Би хото дээрэ тамирай һургуулида 7-һоо 18 хүрэтэр наһанай үхибүүдтэ теннис заадагби. Хитад, Солонгос гүрэнүүд руу уласхоорондын мүрысөөнүүдтэ үхибүүдые абаад ябадагби. Мүн өөрөөшье наададагби.
